Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Konarach, cz. 1
CZEGO chcielibyście SIĘ DOwiedzieć O TEJ SZKOLE?
To malutka, wiejska szkoła położona na skraju lasu na wzgórzach pod Krakowem. Z zewnątrz nie wyróżnia się niczym szczególnym poza tym, że jej okolica jest urokliwa. Taka spokojna i bezpieczna. Spokojna jest również dyrektorka Monika Zatorska, która wspólnie z nauczycielami prowadzi szkołę w oparciu o koncepcję inteligencji wielorakiej. Niesamowicie skromna, ułożona, „normalna” osoba. Wie, jak chce prowadzić szkołę, i nie uważa, żeby wprowadzanie nowego podejścia do nauczania było czymkolwiek niezwykłym czy heroicznym. Formalności i sprawy administracyjne są zupełnie na boku, nie ma o czym mówić – przecież w edukacji papierki nie są najważniejsze, po prostu trzeba wszystko opisać i koniec. Nie przepada za szumnymi akcjami, woli doceniać zwykłe codzienne gesty i konsekwentnie prowadzone programy. W tej „pracy u podstaw” świetnie zgrywa się z patronką szkoły.
Iloczyn wielorakości
Trzeba wyjaśnić, że inteligencja wieloraka to nie jest metoda nauczania. Jest teorią, filozofią, koncepcją spojrzenia na dziecko. Jej twórca, profesor Howard Gardner jest neuropsychologiem pracującym na Harvardzie i pojęcie inteligencji rozumie inaczej niż wielu psychologów. Na podstawie wieloletnich badań doszedł do wniosku, że nie jest jednorodna, ale że wszyscy korzystamy z wielu typów inteligencji, które się uzupełniają, współpracują ze sobą, dają bogactwo możliwości, jak je wykorzystywać. Jego teoria stanowi alternatywę wobec powszechnie przyjmowanej za wyrocznię metody pomiaru tzw. IQ, związanego z myśleniem logicznym. Jednakże w codziennym życiu IQ nie ma większego znaczenia – niezależnie od tego, jaki mamy iloraz inteligencji, możemy sobie dobrze radzić i być szczęśliwi, jeśli umiemy zdiagnozować swoje mocne strony i oprzeć na nich aktywność zawodową i styl życia.
Obserwacje Gardnera wskazują na to, że każdą osobę charakteryzuje specjalny układ różnych inteligencji zwany profilem (w Konarach mówi się o wachlarzu). Profil odzwierciedla to, że jedne osoby z łatwością poznają na przykład nowe języki czy matematykę, inne myślą przez muzykę lub obrazy, mają świetne wyczucie ruchu lub przestrzeni. U jeszcze innych na pierwszy plan naturalnie wybija się zdolność do refleksji (inteligencja intrapersonalna) lub do kontaktów z innymi (interpersonalna). Są też urodzeni majsterkowicze – inżynierowie i osoby, które „czują” przyrodę. Każdy człowiek osiąga pewien stopień inteligencji we wszystkich wyżej wymienionych obszarach, ale często jeden z nich jest u niego dominujący. Właściwie ilu ludzi na świecie, tyle jest profilów inteligencji.
Wachlarz jest zawsze rozwinięty do 180 stopni, natomiast proporcje pomiędzy różnymi typami inteligencji mogą się zmieniać. W celu określenia, jak wygląda wachlarz u dorosłych, stosuje się specjalne narzędzie do autodiagnozy – formularz (a nie stresogenny test). W Konarach uczniowie wypełniają go samodzielnie od czwartej klasy. W przypadku dzieci trzeba uważnie obserwować, co im przychodzi łatwo, a co z trudem. Pierwsza diagnoza dotycząca dzieci zazwyczaj ma krótki termin ważności, gdyż profil inteligencji wielorakiej często zmienia się z wiekiem. Profil dziecka może się zatem zmieniać z klasy na klasę.
Gardner poprzestał na teorii psychologicznej, jednakże pedagodzy w USA, a później także w Kanadzie, Azji i Europie bardzo szybko podchwycili jego pomysł. Zaczęli przygotowywać różne możliwe kanały jego przełożenia na praktyki edukacyjne. Do tej pory nie opracowano spójnej metodyki, więc każdy może mieć swój pomysł, jak to robić w praktyce.